Pyriproxyfen: Ức Chế Hormone Sinh Trưởng Của Côn Trùng

Pyriproxyfen là chất ức chế quá trình tổng hợp kitin của côn trùng gây cản trở quá trình lột xác của sâu bệnh, khiến ấu trùng không thể hoàn thành quá trình sinh trưởng. Hoạt chất Pyriproxyfen được giới thiệu lần đầu tại Hoa Kỳ vào năm 1996.

* Tổng quan

• Tên hoá học: 4-Phenoxyphenyl (R/S)-2-(2-pyridyloxy) propyl ete 2-[1-(4-Phenoxyphenoxy) propan-2-yloxy] pyridin

• Công thức hoá học C20H19NO3

• Khối lượng phân tử: 321,376g.mol-1

• Tỷ trọng: 1,2 g/cm3

• Độ nóng chảy: 48 – 50oC

• Nhiệt độ sôi: 318oC

• Độ hoà tan trong nước: 0,367 mg/l

• Độ độc nhóm II: Độ độc cấp tính LD50 cho chuột >5000 mg/kg. Da và mắt LD50 qua da cấp tính cho chuột > 2000 mg/kg. Không gây kích ứng da và mắt (thỏ).

Cơ chế tác động

• Pyriproxyfen hoạt động bằng cách mô phỏng hormone trưởng thành trong côn trùng, nó phá vỡ hệ thống hormone của côn trùng, giúp ngăn chặn quá trình phát triển trứng thành ấu trùng và chuyển đổi thành côn trùng trưởng thành nhằm ngăn chặn côn trùng sinh sôi. 

• Cơ chế này làm gián đoạn chu trình phát triển của côn trùng, gây ra giảm số lượng côn trùng gây hại trong môi trường.

* Ưu, nhược điểm

- Về ưu điểm

• Pyriproxyfen là một loại chất gây ức chế sự phát triển của côn trùng một cách mạnh mẽ. Nó ngăn chặn sự phát triển, đẻ trứng của côn trùng từ giai đoạn trứng đến giai đoạn trưởng thành. Từ đó, giúp làm giảm số lượng của côn trùng gây hại.  

• Pyriproxyfen là một hoạt chất giúp kiểm soát côn trùng bền vững so với một số loại thuốc trừ sâu khác, nó không gây hại đến môi trường nước và các sinh vật sống khác. 

• Có thể được sử dụng trong nhiều loại sản phẩm khác nhau, với những hình thức khác nhau như: phun sương, kem,… giúp cho việc áp dụng linh hoạt và hiệu quả hơn.

- Về nhược điểm

• Chi phí có thể cao hơn so với 1 số loại thuốc trừ sâu khác.

• Dùng thường xuyên sẽ có thể khiến cho một số loại côn trùng kháng thuốc, làm suy giảm việc kiểm soát côn trùng gây hại.

Ứng dụng

• Hiện nay Pyriproxyfen được sử dụng để diệt trừ rầy, rệp sáp, sâu vẽ bùa, tuyến trùng, bọ phấn trên cà phê, lúa, cam và hoa hồng. 

• Bên cạnh đó trong y tế và thú y Pyriproxyfen được sử dụng để kiểm soát các loài gây hại trong nhà như ruồi, muỗi mà còn để phòng ngừa, diệt trừ bọ chét trên mèo và chó.